Optik muayene standart sistemlere göre önemli avantajlar sunmaktadır.  

 

• Objeye temas edilmeden ölçüm işleminin gerçekleşmesi ile her türlü doku ve sertlikteki malzemenin (sünger, tekstil, deri, lastik …) güvenle ölçümü,  

 

• Yüzbinler veya milyonlarca nokta ile tamamen sayısallaştırılan parça geometrisinin bir bütün olarak ele alınması, farklı açı ve konumlarda muayene, kritik bölgelerden kesitler alma imkânı, 

 

• CAD veri ile çakıştırılarak çekme ve form değişiklikleri, aşınma gibi deformasyonların, geometrik farklılıkların hızla ölçümü,

 

• Dar veya ulaşılması zor kısımlara kolayca erişim ile prob hataları ve sorunlarının ortadan kalkması, 

 

• Elde edilen yüzbinlerce nokta ile geometrik toleransların istatistiksel değerlendirmeler altında kolay ve güvenle ölçülebiliyor olması,

 

• Herhangi bir aparat vs. gerektirmeden serbest konumda uygulama ile değişik bağlamalardan doğan ölçme hatalarının ortadan kalkması,

 

• Farklı özellik ve karakterlerde değişik ölçme aletlerine gerek duyulmaksızın tek bir hassasiyet değeri içinde ölçümün tamamlanması, 

 

• Mobil düzen ile ağır, hacimli veya kıymetli parçaların yerinde ölçümü.  

 

Optik metroloji bu itibarla parça hakkında daha hızlı ve daha çok bilgi vermekte, geometrik şekil değişikliklerine bakarak çekme ve deformasyon bir form bütünlüğü içinde ele alınmakta, sayısal ve geometrik muayene referans CAD veriye göre daha iyi yorumlanmakta, yenileme/düzeltme daha bilinçli yapılmakta ve böylelikle önemli zaman tasarrufu sağlanmaktadır. 

 

Optik ölçüm güvenilirliğinde, diğer sistemler ile ölçümlerde de olduğu gibi iki ölçüt her zaman önde gelmektedir, “sistem hassasiyeti” ve “uygulama güvenilirliği”.

 

Optik tarama sistemleri Alman Mühendisler Odası VDI 2634 no’lu tebliğine göre test ediliyor. Yönetmelik, boyutları ölçme mercek takımlarına göre saptanmış ve bağımsız kuruluşlardan sertifikalı mastarlara göre “doğrusal”, “düzlemsel” ve “hacimsel” ölçütlerin, üretici firmanın deklare ettiği hata payları içinde kalıp kalmadığını saptıyor. Yönetmelik bu itibarla sadece test usullerini belirlemekte, herhangi bir hassasiyet sınırı vaaz etmemektedir. Yani bir optik tarama sisteminin VDI 2634 e uygun test edilmiş olması ölçme hata paylarının belirtilen talimata uygun test edildiğini ifade eder ve her firma için de farklı “ölçme” hata payları vardır.

 

Tebliğ 3 kısımdan meydana geliyor. Mobil tarama sistemleri Bölüm 2 ve Bölüm 3 e göre test edilmektedir. Bölüm2 ye göre yapılmış testler tarama sisteminin “tek” bir çekimdeki hata miktarını belirler. Bölüm 3 e uygun test edilmiş sistemler de ise “ardışık birden çok” çekimlerdeki hata oranı ölçülür. Büyük üretici firmalar daha gerçekçi olması nedeniyle sistemlerini Bölüm 3 koşullarına göre sertifikalandırmaktadır. Diğer bir anlatımla hizmet alan firmalar sistem hassasiyetini sorgularken aradaki bu farkı irdelemelidirler.

 

Piyasada, hassas parça ölçümleri için üretilmiş dar toleranslı tarama sistemleri yanı sıra 8, 10 misli daha düşük fiyat farkı olan, ayakkabı tabanı, şişe vs. gibi geniş toleranslı parçalar için üretilmiş optik tarama sistemleri de mevcuttur. Bu nedenle hassas parça ölçümleri için hizmet alacak firmaların servis bürosundan sistem ölçümleme raporlarını, test referans sertifikaları talep etmelerini tavsiye ederiz. 

 

Tarama sistemlerinde ayırt edici önemli bir diğer husus sistem çözünürlüğü/veri sıklığıdır. Bir mega pikselden (Mp) başlayıp 16 Mp kadar değişen sistemler mevcuttur. 100 mm boyutunda olan bir parçada 1 Mp çözünürlükte bir sistem ile nokta aralığı 0,1 mm iken, 16 Mp sistemde bu oran 12..15 mikrona inmekte, obje üzerinden çok daha yoğun veri/ detay elde edilmektedir. Bu husus türbin kanadı gibi kritik parça geometrileri veya küçük parçaların mikro lensler ile yapılan ölçümlerinde çok önemlidir. Genel değerleri ile yüksek hassasiyet ve çözünürlükte bir sistem ile 75x50x50 mm boyutlarında bir parçanın 4..5 mikron ve 900x600x600 boyutlarında ise 40 .. 45 mikron hata payı ile ölçümleri yapılabilmektedir. Fotogrametri uygulaması ile 5x5x5 m ebatlarında bir parçada 0,1..0,15mm hata ile ölçüm sağlanabilmektedir. 

 

Sonuç olarak yapılan bir ölçüm hatası pahalı bir kalıbın bozulması veya hatalı kalıp ile üretime başlanması demektir. Bu hassasiyet içinde, gerek donanım kullanımı gerekse ölçümleme operasyonunda sistem operatörünün mutlaka iyi eğitimli ve tecrübeli olması, tüm aktivitelerin firma içinde talimat ve prosedürler ile çerçevelenmiş ve sürecin takip edilebilir olması gerekir.